Tác giả: TrucThuTH@2011

Tôi yêu sách. Tôi thích đọc. Và tôi sẽ đọc nhiều nhất có thể. Tôi bảo với mọi người rằng họ cũng nên làm giống tôi và dành nhiều thời gian để đọc mỗi cuốn sách. Nhưng khi tôi nghe người ta đang mất đi dần kiên nhẫn của họ khi tăng tốc độ đọc của sách nói, hay lướt nhanh hơn trên những ứng dụng đọc sách, hay khi nghe từng phần nhỏ của cuốn sách mỗi khi bước đi trên đường, tôi lắc đầu ngao ngán.

Sai, sai hết rồi! Họ không hiểu được vấn đề của việc đọc.

Đọc sách cũng như ăn uống, làm tình và ngồi thiền. Vấn đề là nó khiến bạn thỏa mãn và thấy có ý nghĩa. Đọc sách cũng như nghe nhạc, mà nghe nhạc thì không vội được đâu!

Nhưng gần đây nó lại trở thành xu hướng lớn cho những doanh nhân thành đạt. Ví dụ trên tờ Quartz có đăng tải câu chuyện:

“Tôi bắt đầu đọc theo kiểu ‘ultra hardcore’ khoảng 7, 8 năm về trước.” Tom Bilyeu, một doanh nhân ở Los Angeles chia sẻ. ‘Ultra hardcore’ của Bileyu có nghĩa là đọc ở mọi lúc mọi nơi: khi đánh răng, khi mặc đồ, và trong khoảng thời gian 30 giây ngắn ngủi băng qua phòng khách, anh ấy cũng đọc.

“Bí mật của tôi là tôi đọc ở mọi khoảnh khắc chuyển tiếp hành động.” Và trong vòng suốt 8 năm qua, anh ấy tối ưu hóa thời gian của mình bằng cách nghe sách nói ở tốc độ gấp 3 lần so với thông thường.

Tôi cũng biết Tom. Chúng tôi thậm chí còn từng làm việc cùng nhau. Cậu ấy là một anh chàng tuyệt vời và là một người yêu thích sách vở. Nhưng đáng tiếc là cậu ấy đã đọc sai cách mất rồi, và nếu bạn học theo cậu ấy, thì rồi sớm muộn gì bạn cũng sẽ làm sai thôi.

Bài báo này nói lợi ích của sách nói, không chỉ giúp chúng ta nghe sách nói ở tốc độ nhanh hơn mà còn giúp chúng ta “đọc” trong khi vẫn còn đang làm việc khác. Xử lí đa nhiệm trong khi đọc sách là một điều ngớ ngẩn. Nó làm tôi nhớ đến một bộ phim truyền hình Seinfeld khi nhân vật George cố gắng kết hợp thức ăn và xem thể thao để biến nó thành tình yêu.

Đọc sách tự nó đã đủ tốt cho mỗi người, và nó không chỉ chính đáng mà còn là một trong những điều tốt đẹp nhất bạn có thể sử dụng thời gian của chính mình.

Chỉ có duy nhất 2 hoạt động khác nên làm khi đọc sách để cải thiện nó:

1. Ngồi ở một vị trí đẹp.

2. Lắng nghe âm thanh du dương êm ái.

Thế là đủ, những hoạt động khác có thêm vào cũng chỉ khiến cho đọc sách trở nên kém hiệu quả mà thôi.

Một sự thật đáng buồn của việc tìm kiếm những cách để cải thiện năng suất là người ta luôn có tư tưởng tham bát bỏ mâm, chăm chăm tiết kiệm những cái nhỏ mà lại bất cẩn tiêu tốn những cái lớn. Họ dành hàng giờ đồng hồ để làm email chung để tiết kiệm 20 giây để trả lời khi có ai đó gửi thư đến đến, nhưng lại sẵn sàng bay ra nước ngoài tham dự một hội thảo kéo dài 3 ngày nơi mà chẳng gì được giải quyết hết. Họ mày mò mãi mới tìm ra một phần mềm luyện viết hay nhưng lại chần chừ ngồi sử dụng nó ngay lập tức. Họ thuê một trợ lý ảo để quản lý lịch trình nhưng lại chẳng bao giờ hỏi các cuộc họp và và các cuộc điện thoại khi nào thì xảy đến.

Hãy lấy chiến lược của Tom là ví dụ. Người ta thường hay khoe mẽ rằng làm thế nào họ đã đọc cả một đống sách. Chẳng khác gì người ở thời kỳ đồ đá. Tất cả thời gian bạn dành để đánh răng và vô số những thời khắc khác, đặc biệt khi bạn đang tua nhanh thời gian ở mức độ gấp 3 lần, thì dường như là một cuộc tranh cãi hấp dẫn. Nhưng bài báo đã chỉ ra rằng Tom đọc được chỉ 50 cuốn mỗi năm, nghĩa là mội tuần mới xong một cuốn.

Nếu nó là 500 cuốn sách, tôi nghĩ chúng ta chắc chắn sẽ phải đọc thật kỹ bài báo và chắc mẩm phải có gì đó thú vị. Tôi thậm chí còn đọc được nhiều hơn một cuốn mỗi tuần trong khi tôi làm hai công việc toàn thời gian đồng thời đang viết thêm một cuốn sách mới. Không phải khoe khoang gì nhưng đó là sự thật. Tôi có nhiều thời gian bởi lẽ nó vô cùng quan trọng với tôi. Tôi biến thời gian thành một phần của công việc. Có rất nhiều những bà mẹ đơn thân phải vật lộn để kiếm sống nhưng vẫn đọc hết 4 cuốn sách mượn thư viện trong một tháng. Tôi đã gặp nhiều người như thế mà chẳng dùng mẹo đọc sách nào hết.

Có rất nhiều thứ có thể bị cắt bỏ hoặc lùi lại trước khi bạn bắt đầu đọc khi đang trong bồn tắm. Và cũng có rất nhiều điều phải được làm trước (ví dụ như đọc cuốn gì, tại sao cần đọc cuốn đó, đọc xong thì học được gì) để việc đọc một cuốn sách trở nên có ý nghĩa hơn. Nhưng để tôi nói đơn giản cho bạn nghe:

Bạn không cần phải nhét việc đọc vào những giây phút ngắn ngủi khi đang làm việc khác, điều bạn cần làm là vứt hết những thứ tào lao khác ra khỏi việc đọc và biến nó thành đọc sách thực sự.

Ngày hôm qua, tôi bay từ Chicago đến Austin. Tôi bay vé hạng nhất, xung quang tôi toàn là doanh nhân, những người mà đúng kiểu “tôi quá bận rộn để đọc sách”. Và họ làm gì ở trên máy bay? Xem phim trên iPads, trả lời email, nói chuyện phiếm. Tôi là người duy nhất trong khoang đó đang đọc một cuốn sách giấy. Trong khoảng hai tiếng rưỡi tập trung, tôi đọc gần hết cuốn sách mới mua.

Nhưng khi tiến gần đến trang cuối của một cuốn sách không phải là điều khiến tôi tự hào. Tôi cảm thấy tự hào là mình đã có một khoảng thời gian yên tĩnh và chiêm nghiệm. Cuốn sách tôi đang đọc là về một người đàn ông đang cố hủy bỏ cuộc viễn chinh Coronado đi đến phía tây nam trên lưng ngựa. Tôi quay trở về 500 trước và lạc mình trong vùng sa mạc. Tôi thoát khỏi sự xao nhãng của thế giới thực tại. Tôi bị cuốn theo những câu chữ. Tâm trí tôi hoàn toàn bị chiếm giữ. Tôi đang học hỏi và vẫn luôn là vậy.

Phải nhớ rằng chúng ta chẳng có phần thường nào vào cuối đời nhờ vào việc đã khuấy đảo được nhiều cuốn sách nhất có thể. Nhớ rằng phải luôn quý chất hơn lượng. Vấn đề không nằm ở việc bạn đọc xong bao nhiêu cuốn sách, số sách bạn đọc sẽ chẳng bao giờ nhiều hơn số sách thư viện đâu. Mà vấn đề là bạn đọc cuốn sách nào, lựa chọn sách đọc khiến bạn trở nên tốt đẹp hơn nhiều. Thời gian bạn dành để đọc chúng, thời gian bạn rút ra điều gì đó hay ho và ý nghĩa từ cuốn sách mới là điều bạn sẽ nhớ mãi đến cuốn cuộc đời. Đó mới là phần thưởng thực sự.

Vậy nên với những người yêu thích việc đọc sách, những người đọc rất nhiều và nghĩ rằng mọi người cũng nên đọc nhiều hơn, với những người sẽ mỉm cười khi thấy doanh số bán sách nói của tôi vào cuối năm tăng nhiều hơn, tôi chỉ cầu xin các bạn một điều:

Làm ơn đừng tự tước đoạt đi một trong những trải nghiệm quan trọng nhất của cuộc đời bạn. Đừng đuổi theo hiệu năng khi đọc sách.

Tôi biết năng suất có ý nghĩa rất lớn, nhưng chúng không có ích gì với việc đọc đâu.

Có duy nhất một nguyên tắc mà những kẻ đọc sách vĩ đại thường chia sẻ: Họ đánh giá cao việc đọc. Họ coi nó là một việc cần ưu tiên làm trước. Họ không nhét việc đọc xen lẫn trong những sự ưu tiên khác. Họ biến nó trở thành ưu tiên hàng đầu. Họ biết rằng kể từ đây, mọi thứ sẽ đi liền theo, bạn càng đọc nhiều và càng dành nhiều thời gian cho mỗi cuốn sách thì bạn càng cải thiện việc đọc của chính mình. Họ yêu thích đọc sách nhưng lại không cố dồn ép bản thân đọc cho đến khi phát chán. Không, thay vào đó, họ thưởng thức từng cuốn sách.

Và bạn cũng nên làm vậy.

Nguồn: Trạm Đọc |

Sau những nghiên cứu về các đặc điểm có liên quan đến việc tối ưu hóa khả năng phát triển của trẻ, nhà tâm lý học đã đúc rút 7 kỹ năng trẻ cần có để tăng “sức đề kháng” tinh thần, năng lực xã hội…

Nhà tâm lý học giáo dục Michele Borba cho rằng trẻ em cần có tuổi thơ an toàn, được yêu thương và có kỷ luật, nhưng cũng cần quyền tự chủ, năng lực và quyền tự quyết để phát triển.

Sau đây là 7 kỹ năng giúp trẻ trở thành người thành công.

1. Sự tự tin

Các bậc cha mẹ thường đánh đồng lòng tự trọng với sự tự tin. Họ nói rằng “con thật đặc biệt”; hoặc “con có thể làm bất cứ điều gì con muốn”.

Tuy nhiên, thực tế có rất ít bằng chứng cho thấy việc nâng cao lòng tự trọng sẽ làm tăng khả năng thành công trong công việc và học tập, thậm chí là hạnh phúc đích thực.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những đứa trẻ coi điểm số của mình là do nỗ lực và điểm mạnh của bản thân sẽ thành công hơn trẻ tin rằng chúng không thể kiểm soát được kết quả học tập.

Sự tự tin thực sự là kết quả của việc con làm tốt, đối mặt với những trở ngại, tạo ra giải pháp và tự mình khắc phục. Những đứa trẻ có lòng tự tin biết rằng chúng có thể thất bại nhưng cũng có thể đưa ra giải pháp giải quyết vấn đề.

2. Đồng cảm

Có 3 loại đồng cảm cần lưu ý. Sự đồng cảm về tình cảm là khi con chia sẻ cùng người khác và thấu hiểu cho cảm xúc của họ. Sự đồng cảm trong hành vi là khi sự thấu cảm thúc đẩy con hành động với lòng trắc ẩn. Sự đồng cảm về mặt nhận thức là khi trẻ hiểu được suy nghĩ và biết đặt mình vào vị trí của người khác.

Để giúp con phát triển sự đồng cảm, phụ huynh có thể dạy con bằng cách:

– “Gắn nhãn” cảm xúc: Chủ ý gọi tên cảm xúc theo từng ngữ cảnh nhất định để giúp con có vốn từ vựng về cảm xúc, chẳng hạn: “Con đang hạnh phúc”, “Con cảm thấy buồn”…

– Đặt câu hỏi: Một số câu hỏi như “Con cảm thấy thế nào?”, “Con sợ hãi điều gì ư?”… giúp con nhận ra rằng, mọi cảm giác hiện hữu đều là điều rất bình thường. Cách mà con chọn để thể hiện chúng có thể khiến con gặp rắc rối.

– Chia sẻ cảm xúc: Trẻ em cần có cơ hội để bày tỏ cảm xúc của mình một cách thoải mái. Hãy tạo ra không gian đó bằng cách chia sẻ cảm xúc của chính bạn, ví dụ: “Bố/mẹ không ngủ đủ giấc nên đôi khi hay cáu gắt”, “Bố/mẹ thất vọng với cuốn sách này”…

– Để ý đến người khác: Cha mẹ có thể chỉ ra cảm xúc khuôn mặt và ngôn ngữ cơ thể của người xung quanh: “Con nghĩ ông ấy cảm thấy thế nào?”, “Con đã bao giờ cảm thấy như thế này chưa?”…

3. Tự chủ

Khả năng kiểm soát suy nghĩ, cảm xúc, hành động và mong muốn của trẻ là một trong những điểm mạnh có tương quan cao nhất đối với sự thành công và là bí mật đáng ngạc nhiên chưa được khai thác để giúp trẻ phát triển.

Một cách để dạy con tính tự chủ là đưa ra các tín hiệu. Một số trẻ gặp khó khăn trong việc thay đổi trọng tâm giữa các hoạt động. Đó là lý do tại sao giáo viên sử dụng “tín hiệu chú ý”, như rung chuông hoặc tín hiệu lời nói “Hãy nhìn lên trên”.

Phát ra một tín hiệu, cùng nhau thực hiện và đợi kết quả, chẳng hạn: “Bố/mẹ cần con chú ý trong một phút này”, “Con đã sẵn sàng để nghe chưa”.

Các bậc phụ huynh cũng có thể nhắc nhở con dừng lại một chút để suy nghĩ trước khi hành động: “Nếu con đang tức giận, hãy đếm đến 10 trước khi con trả lời” hay “Đừng nói bất cứ điều gì khi con không muốn người khác biết”.

4. Chính trực

Sự chính trực là tập hợp các niềm tin, năng lực, thái độ và kỹ năng đã học được nhằm giúp trẻ biết điều gì là đúng và sai. Một điều quan trọng không kém là hãy để cho con không gian để phát triển bản sắc đạo đức của riêng chúng. Ngoài ra, cha mẹ đừng quên thừa nhận, khen ngợi khi con có hành vi đúng đắn, để chúng nhận ra rằng bạn coi trọng điều đó.

Dạy con về lòng chính trực, sau đó mô tả hành động để trẻ biết mình đã làm gì để được công nhận. Ngoài ra, phụ huynh cũng nên sử dụng từ “bởi vì” giúp lời khen ngợi trở nên cụ thể hơn. Chẳng hạn, “Điều đó cho thấy con là người chính trực vì đã không hùa theo câu chuyện phiếm”; “Con đã thể hiện sự chính trực khi biết giữ lời hứa đi với bạn mặc dù con phải từ bỏ bữa tiệc”.

5. Tính tò mò

Sự tò mò giúp con trẻ theo đuổi và mong muốn khám phá những sự kiện mới lạ và đầy thử thách, cam go. Để kích thích sự tò mò của trẻ, Michele Borba thường sử dụng đồ chơi, tiện ích hay trò chơi có kết thúc mở; chẳng hạn như sơn, các loại sợi và que kem để tạo ra các công trình, hoặc đưa ra những chiếc kẹp giấy, dụng cụ làm sạch đường ống và thử thách con xem chúng có thể sử dụng món đồ đó bằng bao nhiêu cách khác thường.

Thay vì nói “Con làm thế sẽ không hiệu quả”, hãy thử nói với con trẻ: “Hãy xem điều gì sẽ xảy ra!”. Thay vì đưa ra câu trả lời, cha mẹ hãy hỏi: “Con đang nghĩ gì?”, “Làm sao con biết?”, “Làm thế nào mà con có thể tìm ra chúng?”.

Khi con đọc một cuốn sách, xem một bộ phim hoặc chỉ đi ngang qua ai đó, hãy sử dụng những câu hỏi “Bố/mẹ tự hỏi”: “Bố/mẹ tự hỏi cô ấy đang đi đâu”, “Bố/mẹ tự hỏi tại sao họ lại làm như vậy?”, “Bố/mẹ tự hỏi điều gì xảy ra tiếp theo?”.

6. Sự kiên trì

Sự kiên trì giúp trẻ có thể tiếp tục tiến lên khi mọi thứ xung quanh có thể khiến con nản chí. Sai lầm có thể khiến con đi chệch hướng và không đến được mục tiêu. Vì vậy, cha mẹ hãy giúp con khắc phục và xác định những vấp ngã của con.

Một số trẻ bỏ cuộc vì cảm thấy quá tải khi gặp phải nhiều vấn đề hoặc một chồng bài tập. Việc chia nhỏ các nhiệm vụ thành các phần nhỏ hơn sẽ giúp ích cho những đứa trẻ gặp khó khăn trong việc tập trung.

Ví dụ, cha mẹ có thể dạy con gái mình “chia nhỏ” bằng cách che tất cả các bài toán của con bằng một tờ giấy, ngoại trừ hàng trên cùng. Hạ tờ giấy xuống hàng tiếp theo khi mỗi hàng toán được hoàn thành.

Những đứa trẻ lớn hơn có thể viết mỗi bài tập vào một tờ giấy dính, theo thứ tự độ khó và làm một việc tại một thời điểm. Phụ huynh khuyến khích trẻ làm điều khó nhất trước để con không quá căng thẳng và phải nghĩ về nó cả đêm. Sự tự tin và tính kiên trì được xây dựng khi trẻ hoàn thành các công việc lớn hơn một mình.

7. Lạc quan

Những đứa trẻ lạc quan coi những thách thức và trở ngại là tạm thời có thể vượt qua được, vì vậy chúng có nhiều khả năng thành công hơn. Còn những đứa trẻ bi quan coi những thử thách là vĩnh viễn, giống như những khối xi măng không thể di chuyển, nên sẽ có nhiều khả năng bỏ cuộc.

Dạy trẻ tinh thần lạc quan bắt đầu từ chính các bậc cha mẹ. Hãy điều chỉnh những thông điệp hằng ngày và tự đánh giá xem liệu phụ huynh có nhìn nhận mọi chuyện theo hướng bi quan hay lạc quan hơn không. Theo đó, bạn thường mô tả mọi thứ là tích cực hay tiêu cực, toàn diện hay chủ quan, qua lăng kính màu hồng lạc quan hay màu xám buồn tẻ… Bạn bè và gia đình có nói như vậy về bạn không?

Nếu bạn thấy tinh thần của mình đang nghiêng về một bên, hãy nhớ rằng sự thay đổi bắt đầu bằng cách nhìn vào gương. Nếu bạn thấy mình bi quan, hãy viết ra lý do trở nên lạc quan hơn sẽ hữu ích. Thay đổi là khó, nhưng điều quan trọng là cha mẹ phải là tấm gương cho những gì bạn muốn con mình học hỏi.

Theo: Dân trí

Với suy nghĩ chỉ lướt Facebook một chút rồi sẽ làm tiếp, bạn có thể bị sa đà, khiến công việc bị tồn đọng.

1. Thất bại trong quá khứ

Ai cũng từng trải qua thất bại. Đôi khi bạn cố gắng rất nhiều nhưng kết quả không như mong muốn. Khi đó, chúng ta có hai lựa chọn. Một là thất vọng và tiếc nuối; hai là phân tích tình huống, hiểu mình làm sai ở đâu và thử lại lần nữa. Stephen King, ông hoàng truyện kinh dị của nước Mỹ là ví dụ điển hình về tính kiên nhẫn. Dù tác phẩm đầu tay bị từ chối 30 lần bởi các nhà xuất bản khác nhau, ông vẫn không hề bỏ cuộc.

2. Mục tiêu không thực tế

Ước mơ có thể biến thành mục tiêu, nếu bạn hiểu rõ tiềm lực của bản thân và lên kế hoạch đúng đắn để đạt được đó. Nếu mục tiêu đặt ra có vẻ không thực tế, bạn nên thay đổi một chút hoặc chia thành các mục tiêu nhỏ hơn.

3. Tìm người để đổ lỗi

Thế giới có hai kiểu người. Kiểu thứ nhất không ngừng đổ lỗi người khác cho thất bại của bản thân, kiểu thứ hai tự chịu trách nhiệm cho cuộc sống của mình. Kiểu người thứ nhất có thể chỉ trích chính phủ, đất nước, bố mẹ không cho mình đủ nguồn lực để đạt được thành công. Trong khi đó, kiểu người thứ hai biết rõ rằng thành công phụ thuộc vào nỗ lực, sự kiên trì và mục tiêu do chính mình đề ra. Thất bại trong quá khứ thậm chí có khả năng thúc đẩy họ thành công hơn trong tương lai.

4. Suy diễn quá nhiều

Việc tự lý giải bản thân theo hướng tiêu cực khiến vấn đề trở nên trầm trọng hơn. Khi nghĩ quá nhiều, bạn sẽ luôn cảm thấy buồn chán, thậm chí tuyệt vọng. Điều này không giúp bạn tiến gần tới thành công mà đẩy bạn đi xa hơn. Do đó, bạn hãy tập cách tự lý giải hay phê bình bản thân một cách hợp lý, logic.

5. Thiếu sự ủng hộ từ người thân

Sự ủng hộ của người thân có ý nghĩa lớn trong chặng đường đạt được thành công. Tuy nhiên, đôi khi bạn có thể đối mặt với những hiểu lầm hay ý kiến tiêu cực từ họ, khiến mọi chuyện trở nên khó khăn hơn. Trong tình huống này, bạn nên kiềm chế cơn giận để đừng gây ra những xung đột không đáng có. Lựa chọn tốt nhất là thể hiện tình cảm với những người bạn yêu thương, đồng thời giải thích việc bạn đang làm quan trọng như thế nào, bạn muốn đạt được kết quả gì và sự ủng hộ của họ có ý nghĩa ra sao.

6. Không chịu trách nhiệm cho hành động của mình

Không phải mọi việc xảy ra trong đời đều là lỗi của chúng ta, nhưng chúng ta phải chịu trách nhiệm. Đổ lỗi cho người khác hay hoàn cảnh sẽ không giúp thay đổi tình hình. Với việc nhận trách nhiệm, bạn có thể khiến mọi việc trở nên thuận lợi hơn trong tương lai. Khả năng nhận lỗi và sửa lỗi là điều kiện tiên quyết để thành công.

7. Bỏ cuộc giữa chừng

Bạn từng bắt tay vào nhiều việc cùng lúc và không hoàn thành bất kỳ việc gì hay chưa? Bạn có thể hăng hái đặt mục tiêu tập thể thao, ăn uống lành mạnh, nhưng nhanh chóng dừng sau một tuần hoặc một tháng. Lý do duy nhất cho việc này là sự thiếu kiên trì khi không nhìn thấy kết quả rõ ràng ngay trước mắt.

8. Không tập trung vào mục tiêu cụ thể

Đa số trong chúng ta sống và làm việc theo nguyên tắc sau: “Lướt Facebook vài phút nữa thôi và mình sẽ quay lại với công việc”. Sau đó, chúng ta bị cuốn hút vào những tin tức thay đổi liên tục trên mạng và khó lòng tập trung vào nhiệm vụ quan trọng hơn. Kết quả, chúng ta còn rất nhiều công việc tồn đọng, một đống quần áo bẩn chưa giặt trong khi bản thân vẫn đang lướt Facebook

9. Mơ mộng hão huyền

Nhiều người thường dành nhiều thời gian để mơ mộng và không nhìn vào thực tế. Việc này trở thành thói quen, khiến họ sống trong thế giới tưởng tượng của chính mình, chờ đợi một phép màu và không nỗ lực để đạt được mục tiêu. Nếu bạn không làm gì, chỉ đứng yên một chỗ, khả năng thành công vô cùng thấp. Bạn hãy bỏ cuộc sống nhàm chán lại phía sau và thử làm điều gì đó mới mẻ để tăng cơ hội thành công.

Theo: vnexpress.net

Hiểu rõ về chronotype của mình (như “chim sớm” và “cú đêm”) sẽ giúp bạn điều chỉnh thói quen sinh hoạt hợp lý, tránh được sự uể oải, đảm bảo sức khỏe cũng như làm việc hiệu quả hơn.

Nếu như nhịp sinh học đóng vai trò như một chiếc “đồng hồ” điều hòa các hoạt động của cơ thể bạn trong suốt một ngày, chẳng hạn như ăn, ngủ, làm việc… thì chronotype là yếu tố quyết định khi nào những hoạt động đó sẽ xảy ra.

Hơn nữa, mỗi người sở hữu một chronotype khác nhau. Đó là lý do vì sao có người lại làm việc rất hăng hái vào sáng sớm, nhưng những người khác lại cảm thấy mệt mỏi, không minh mẫn khi phải làm việc vào ban ngày.

CHRONOTYPE LÀ GÌ?

Theo Health Line (trang web nổi tiếng về y tế, sức khỏe của Mỹ), chronotype là loại thời gian sinh học, liên kết chặt chẽ với nhịp sinh học để điều hướng chu kỳ thức – ngủ của một người. Ví dụ như bạn thường đi ngủ vào lúc 3h sáng và thức dậy lúc 7h sáng, về lâu dài, cơ thể sẽ tự hiểu là 3h sáng mới là giờ bạn có thể ngủ ngon.

Một điểm lưu ý quan trọng là nếu bạn có thể thay đổi nhịp sinh học của mình vì nó chịu ảnh hưởng của thói quen, thì chronotype rất khó để điều chỉnh (bạn vẫn có thể nếu kiên trì). Những người thuộc phái “cú đêm” vẫn có thể dậy sớm, tuy nhiên, họ vẫn tỉnh táo và sáng tạo nhất về đêm khuya.

CÁC KIỂU THỜI GIAN SINH HỌC

Điều tạo nên sự khác biệt về chronotype của mỗi người có thể do quá trình tiến hóa, khi tổ tiên của chúng ta thường phải thay phiên nhau kiếm ăn và canh gác thú dữ.

“Chim sớm” và “cú đêm” có lẽ là hai kiểu chronotype phổ biến nhất. Đây là hai kiểu giờ sinh hoạt xảy ra vào đỉnh điểm giao giữa ngày và đêm. Tuy nhiên, thời gian sinh học còn được phân loại trên phạm vi rộng hơn, trải đều các khung giờ.

Chim sớm: Bạn minh mẫn nhất vào sáng sớm và đầu giờ tối. Bạn đi ngủ và thức dậy đều sớm.

Cú đêm: Bạn làm việc năng suất nhất vào giờ khuya và trưa muộn. Bạn đi ngủ muộn và dậy muộn

Chim yến (swifts): Năng lượng của bạn đạt đỉnh vào đầu giờ chiều và tối muộn. Bạn thường đi ngủ sớm và thức dậy muộn.

Chim dẽ gà (woodcocks): Năng lượng của bạn đạt đỉnh vào sáng muộn và đầu giờ tối, cùng với thời gian thức dậy muộn và đi ngủ sớm.

Hầu hết 40% chúng ta là “cú đêm” hoặc “chim sâu buổi sáng”, số còn lại được xếp vào nhóm ở giữa (“chim yến” và “chim dẽ gà”). Theo một nghiên cứu của tạp chí khoa học Chronobiology International (2017), còn có nhóm bimodal – những người linh hoạt phân chia thời gian ban ngày cho các hoạt động xã hội và ban đêm cho các hoạt động khác.

Ngoài ra, theo Tiến sĩ Tâm lý Michael Breus (tác giả cuốn sách The Power of When, 2016), thời gian sinh học còn được chia ra làm 4 kiểu tương ứng với 4 con vật.

Nhóm gấu: Khoảng một nửa dân số thế giới thuộc nhóm gấu. Nhóm gấu hoạt động tốt nhất vào buổi sáng và giảm dần năng lượng ở xế chiều.

Nhóm sói: Giống với cú đêm, nhóm sói hoạt động năng suất vào buổi tối và thường chậm chạp vào ban ngày, thích thức khuya và giải quyết công việc khi người khác dần nghỉ ngơi.

Nhóm sư tử: Những người thuộc nhóm này thường thức dậy rất sớm và có thể hoàn thành khối lượng lớn công việc trước giờ nghỉ trưa. Năng lượng của nhóm nhóm sư tử sẽ dần giảm vào chiều và kiệt sức hẳn sau khi mặt trời lặn.

Nhóm cá heo: Khác với các nhóm trên, nhóm cá heo thường đạt năng lượng cao nhất vào buổi sáng muộn và không có giờ ngủ nhất định. Họ dễ cảm thấy mệt trong ngày và nhạy cảm với các yếu tố bên ngoài như tiếng ồn, ánh sáng.

ẢNH HƯỞNG KHÔNG TỐT TỪ VIỆC LÀM “CÚ ĐÊM” NHIỀU

Hầu hết các hoạt động xã hội đều diễn ra vào ban ngày, vì vậy, những người thường chỉ tỉnh táo để làm việc vào ban đêm sẽ có ít thời gian để ngủ hơn, dẫn đến nhiều hệ quả về sức khỏe như rối loạn giấc ngủ, lệch múi giờ so với hoạt động của mọi người, đột quỵ, lo âu, trầm cảm…

ĐẢM BẢO SỨC KHỎE VÀ NĂNG SUẤT LÀM VIỆC VỚI BÍ QUYẾT ĐIỀU CHỈNH CHRONOTYPE

Thay đổi chronotype cần thời gian và công sức rất nhiều, thường thì nhóm người thuộc trường phái làm việc buổi đêm sẽ khó điều chỉnh chronotype của mình hơn những nhóm ở giữa.

Nếu công việc hay các nghĩa vụ xã hội khiến bạn mệt mỏi vì không đáp ứng được chronotype của bạn, sau đây là một vài gợi ý giúp bạn dung hòa sinh hoạt hàng ngày với thời gian sinh học của mình để đảm bảo nguồn năng lượng dồi dào, tích cực hơn.

Từ từ thay đổi thời gian đi ngủ và thức giấc sớm hơn 15 – 30 phút mỗi ngày. Đừng quên dành thời gian cho giấc ngủ nhiều hơn nhé.

Tắm nắng vào buổi sáng sớm khi bạn thức dậy và tránh ánh sáng nhân tạo.

Tập thể dục kết hợp tắm nắng buổi sáng.

Đời sống hôn nhân: Nếu vợ/chồng bạn có chronotype khác nhau, bạn có thể cùng người bạn đời trao đổi về nhu cầu của mình, chẳng hạn như thay phiên nhau chăm sóc con cái vào thời điểm khác nhau trong ngày, ngủ ở hai phòng khác nhau nếu hai bạn phải đi làm vào hai khung giờ khác nhau.

Xã hội: Để đảm bảo hiệu năng làm việc, sự sáng tạo cũng như sức khỏe của nhân viên, các công ty có thể áp dụng hình thức làm việc tại nhà hoặc áp dụng mô hình làm việc linh hoạt.

Theo: Elle.vn